پەکەکە هێرش دەکاتە سەر تورکیا

نووسینی مایکل تێرڤیل

Wêne Yavuz Ozden/Dia Wêne bi rêya AP

دوێنێ ڕاگەیەنرا کە شەڕڤانانی کوردی پارتی کارکەرانی کوردستان (پەکەکە) کە بە پارتی کرێکارانی کوردستان ناسراوە بۆسەیان بۆ کۆمپانیای ئاسمانی و بەرگری دەوڵەتی توساس لە شاری کەهرەمانقازان لە ئەنقەرە هەڵگرتووە. ئەم هێرشە دەستبەجێ بووە هۆی ئەوەی هێزی ئاسمانی تورکیا هێرشێکی پێچەوانە بکاتە سەر 30 ئامانجی کورد لە عێراق دوای چەند کاتژمێرێک لە تۆڵەسەندنەوە.

هه موو ئه و 30 ئامانجه کوردییه ی که هێزی ئاسمانی تورکیا دیاری کردبوون تێکشکێندران بەڵام پێشبینی دەکرێت ئەو هێرشە ئاسمانییانەی تورکیا ئەنجامیداوە ڕێگری لە هێرشەکانی داهاتووی کوردەکان ناکات. بۆ ئەو کەسانەی کە ئاشنا نین بە گرژیەکانی نێوان کورد و تورک، ئەو پرسیارەی کە لە مێشکیاندا هەیە ئەوەیە ئەم ململانێیە چەندە بەردەوامە و ئەم ململانێیە دەربارەی چییە؟ ئەم دوو پرسیارە پرسیاری سێیەم بەدوایدا دێت ئەویش ئەوەیە بۆچی ئێستا؟ پرسیاری کۆتایی زۆر گرنگە چونکە لە ساڵانی 2013 تا 2015 ڕێکەوتنی ئاگربەست لە نێوان هەردوولا ڕاگەیەنرا پاش ئەوەی بارمتەکانی تورکیا ئازاد کران و ئاڵوگۆڕیان بە ڕێبەری بەرهەڵستکاری کورد عەبدوڵا ئۆجالان کرد کە ئێستا لە زیندانێکی تورکیادا حوکمی زیندانی هەتاهەتایی بەسەردەبات.

جگە لە ئاڵوگۆڕی زیندانییەکان و ڕێککەوتنی ئاگربەستی کورتخایەن، وادیارە هۆکاری بنەڕەتی گرژییەکانی نێوان کورد و تورک دەگەڕێتەوە بۆ نەبوونی نوێنەرایەتی یاسایی و چینایەتی کۆمەڵایەتی و شکستی حکومەتی تورکیا لە ڕێزگرتن و داننان بە کەلتووری کوردی و خواستیان بۆ هەبوونی دەوڵەتی کوردی. لەگەڵ بڵاوبوونەوەی کوردەکان لە باکووری عێراق، ڕۆژئاوای ئێران، تورکیا، لوبنان، ئەرمەنستان و باکووری سوریا، ئاسانە ببینین چۆن گرژییەکان بەو ئاستە بەرز دەبنەوە کە ئێستا هەیە. لە ڕوانگەی تورکەکانەوە، کورد لە ڕابردوودا دەژین و ئەو هەڵوێستەیان هەیە کە دەبێت لە کۆمەڵگای گەورەتردا تێکەڵ ببن. بەڵام لە ڕوانگەی کوردەوە هەوڵ دەدەن داب و نەریتی کەلتووری و ناسنامەی کەلتووری خۆیان بپارێزن

لەگەڵ ئەوەشدا، ئاسانە ببینین کە چۆن گرژی مێژوویی نێوان کورد و تورکەکان بە ئاسانی دەبێتە هۆی ململانێی چەکداری پچڕ لە ماوەی دەیان ساڵی مێژووی هاوچەرخدا. پێش ئەوەی تورکیا دوو هێرشی ئاسمانی تۆڵەسەندنەوە لە عێراق و سوریا ئەنجام بدات. چونکە چەکدارانی بەرگری کورد بۆسەیان بۆ دامەزراوەیەکی بەرگری ئاسمانی دەوڵەت دانا و یان تەقەمەنییان تەقاندەوە یان خۆکوژیان بەکارهێنا و دواتر تەقەیان لە خەڵک کرد کە 5 کەس کوژران و زیاتر لە 20 کەسی دیکەش بریندار بوون ئەم هێرشە کوردانە وەک هێرشەکانی پێشوویان بەشێکی دیکەی شکستی حکومەتی تورکیایە لە ڕێزگرتن لە کەلتوور و دابونەریتی گەلی کورد. هێرشەکەی دوێنێ دوای نزیکەی 30 ڕۆژ دێت لە دەستگیرکردنی ژنێکی ئوسترالی تەمەن 51 ساڵ بەناوی سیگدم ئەسلان لە فڕۆکەخانەیەکی ئەستەنبوڵی پایتەختی تورکیا.

چەکدارە کوردەکان توانیویانە بچنە ناو بنکەی TUSAS بە لێخوڕین لە دەروازەی ئەمنیدا لە کاتێکدا کارمەندانی ئاسایش دەوامیان دەگۆڕن. هەروەها ڕاگەیەندراوە کە شەڕڤانە کوردەکە تەکسییەکی ڕفاندووە و شۆفێرەکەی ڕفاندووە و کوشتوویەتی و تەرمەکەی لە سندوقی ئۆتۆمبێلەکەدا شاردووەتەوە. زۆر کەس گومانیان لەوە هەیە کە ئەمە دوایین ململانێی نێوان پەکەکە و تورکیا نەبێت.